Abartı, sadece ontolojik zemini değil, kişinin epistemolojik (bilgi felsefesi) kavrayışını da ele veren bir ipucu özelliğini taşıyor; bilgi, hakikate sâdık olmalı, aslında ne idüğünden ziyadeleştirilmemeli ve eksiltilmemelidir. Söz söylerken bu çerçeveyi daima dikkate alan birisinin ne kadar ihtiyatkâr davranması gerektiğini tahmin edebiliriz. Hilmi Yavuz Hocamız, son günlerde birbirini takib eden

Hâlâ ideolojiler çağında mıyız? Dünya ahvâline bakılırsa soğuk savaş yıllarını hatırlatan bir ideolojik gerilimden eser görünmüyor; Türkiye'ye gelince, batılılaşma macerâmızda okur—yazar takımının tâ başta gönül koyduğu medeniyet tercihi izlerini sürdürüyor. Bizim intelijansiyamız Tanzimat'tan bu yana batıcı karakterini hiç değiştirmedi; solculuk ise batıcı tercihin bir başka

Vatan tehlikede olsun veya olmasın, bana göre milliyetçilik, politik eylemden ziyade fikri hareketliliğin her an kıvılcımlanması gereken bir duruş yeridir ve dünyanın adeta yeniden yapılandığı şu günlerde milliyetçi diye bilinen kişi, kurum ve mahfillerin, sancılı bir sükûtun içine gömülmesi tam da Türkiye'ye mahsus bir garâbet halidir. Bu satırlar

Amerika, bir dünya imparatorluğu kurmak şansını bu saldırıda kaybetti. Bu noktadan sonra Irak'ı son savunma mevziine kadar işgal etmiş olsa bile bu bir "Phyrrus Zaferi" olmaktan ileriye geçemeyecektir. Günün birinde iki kutuplu soğuk savaş dönemini özleyeceğimizi söyleselerdi herhalde hayra yormazdık; soğuk savaş yıllarında da savaş, zulüm

Kabul etmeliyiz ki kehanetlerle tarih felsefesi yapmaya çalışanlar, üstü örtülü olarak toplumu İslâm'ın asla hoşgörmediği ve kınadığı bir atâlete, son derece vahim bir kadercilik çizgisine sürüklemiş oluyorlar. Bir ahbabın dükkânına oturmuş dertleşiyoruz; mevzu mâlum, Irak meselesi. Amerika'nın gerçek niyeti nedir, İsrail bu işin neresinde duruyor, sonrası

Bütüne bakarken parçayı ihmâli telkin eden toptancı bakış açımız ferdi görünmez hale getiriyor, sonra problemlerin çözülmezliği karşısında eziliyoruz. Oysa ki belkemiğini dik tutan insanların bolluğunda hiçbir çözüm imkânsız denecek ölçüde uzak değildir. Ya Hayat Bilgisi kitabı olmalı ya da Türkçe; bugünküler gibi cicili bicili, renkli kuşe kapaklı, birinci hamur kâğıtlı

Ortadoğu'da yeni bir dönem başlıyor; belirtileri görüyor ve okuyoruz ama muhtemel kriz senaryolarına karşı alabildiğimiz tedbir, bana sadece "kaplanın sırtına binmek"ten ibaret gibi görünüyor. Yolboyundaki benzin istasyonunda seferi kıyafetli ve silahlı Amerikan askerleriyle karşılaştıktan sonra yine onlar tarafından istasyondan uzaklaşmanız yolunda sertçe azarlanmış olsanız neler

Mahalli olanı ıskalayan ve kültüre 'total' bir inşa gibi bakan millilik anlayışı, yaslanacak zemin bulmakta zorlanıyor. Şehirleri konu edinen monografiler, ilmi ve edebi çalışmalar bu bakımdan çok değerlidir. Tek parti döneminde resmi ideolojiyi ahaliye yaymak, yeni kültür politikalarını onların anlayabileceği dille anlatmak ve nihai planda inkılâp politikalarını halka

Birikim dergisinin son sayısının kapağı, ilginç bir başlık taşıyor: "Bir bozgunun arkaplanı". Konuyla ilgili dosya yazılarından anlaşılıyor ki, "bozgun"dan kasdedilen, sol fikriyatın hâl—i hâzırıdır. Solcular arasında otokritik gayreti bir gelenektir. Doğrusu tenkid okunun bu kadar içeriye yöneltildiğine hiç şahit olmamıştım; hükmümü sübjektif bulanlara hürmetle

Yeni ev ve mahalle nizamında biz konforu bulduk ama iklim gibi içindeki herşeyi kendisine itaat ettiren tabii huzuru, hatta bir hayat tarzını fedâ ettik. İşte bu yüzen Cumalıkızık bizler için içinde yaşanılır bir belde olarak câzibeli görünmüyor; o daha ziyade bir film setidir. Cumalıkızık, Bursa şehir merkezine on—onbeş kilometre

Sanki tarihin henüz yazıya geçirilmediği devirlerde gibiyiz; sanki bir "devletler hukuku" külliyatı hiç inşâ edilmedi; sanki milletlerarasında sulh ve sükûnun korunması için kurulan teşkilatlar hiç var olmadı; sanki insanlık tarih boyunca "güc"e karşı adaletin yükselmesi için gösterdiği onca gayreti hiç sarfetmedi! Yazık! İktisatçılar, kaynakları yatırıma

Geniş kapsamlı ve ciddi yaklaşılmazsa olacağı budur; irticâ hortlamak için, resmi makamların gafletinden beslenerek ilk fırsatta ayağa kalkar ve vesaire vesaire... "Gömün artık şu hortlağı" diye sızlananlar varsa avuçlarını yalasınlar; hortlak ölünce filim biter! "Sanırım biz tüm sinema tarihinin en uzun metrajlı 'hortlak' filmine imza

Her insanın tabiatında mevcut bulunan milliyetçilik hissinin doğru yönlendirilmesi için bugünlerde, her zamandan daha ziyade emek ve dikkat sarfı gerekiyor. 1975'te ilk "Milliyetçi Cephe" hükümeti kurulduğu zaman bu beraberliğe omuz veren Adalet, Milliyetçi Hareket, Milli Selamet ve Cumhuriyetçi Güven Partisi liderleri, kısa zamanda sol basın tarafından

Bizim kültürümüzde milli, yani bize dair olan şeyler, İslâm kültürü içinde hayat bulur ve yaşar; İslâm kültüründen yalıtılmış değerlerin tek başına ayakta kalmak şansı yoktur; ya ölür veya Anglo—Sakson, hatta daha beteri popüler kültür içinde eriyerek onların parçası olur. Galatasaray Mısır Milli Takımı ile oynuyor, maçı TV 8 kanalı

Açık söylemek lâzımsa, daha önce Hacca gidip de her Hac mevsiminde gözünden sicim gibi yaş dökerek yeniden gitmek için yanıp yakılanları anlamaz, "yahu bir defa gittiniz; farizayı yerine getirdiniz, ikincisi de ne oluyor?" diye içten içten içe çıkışır dururdum da bu gibi heyecanlar bana biraz göstermelik gibi görünürdü.

Emanname dergisinden haberiniz var mıdır bilmem; dört aylık bir dergi. Gazete bayilerinde satılıp satılmadığını da bilmiyorum. Bir "seyahat ve kültür"dergisi. Epeydir moda oldu ya; beşyüz abone bulabileceğini kestirseler, büyük yayın holdingleri gözünün yaşına bakmadan golf veya puro kültürü dergisi bile çıkaracak ölçüde ihtisas dergiciliğine teşne hale geldiler

Şiddet ve taciz unsurlarını kullanarak eleştiriler yapılabilir ama böyle şeylerin, günün en çok seyirci toplayan saatlerinde seyirciye bir marifetmiş gibi sunulmasını zararlı ve tehlikeli bulanlardanım ben. Bu yol çıkar yol değil ve saygıyı da haketmiyor. Tahminimce pek az kişinin seyrettiği bir film hakkındaki düşüncelerimi okuyucuyla paylaşmam, usûl hatâsı gibi görünebilir;

Vaktiyle nasıl "vatan, millet, sakarya" kavramlarının cılkını çıkararak gençlerde vatanperverlik duygularının gerçek karşılığını tahrip ettiysek, canı her acıdığında söze "Atatürk ilkeleri" ile başlamayı alışkanlık haline getirenlerin yarattığı anlam sisi yüzünden bağımsızlığımız ve milli iradenin üstünlüğü prensibi de karşılıksız birer kelimeden ibaret kalabilir. Atatürkçülük, günün birinde tükenirse

Bu âlemde kimse boşuna konuşmuyor, hiç kimse bir mahalle bıçkınının saf heyecanı ve öfkesiyle birbirine hakaret etmiyor. İşler birdenbire çığırından çıkmış değil, emin olmalıyız ki herşey kontrol altında ve muhtemelen "iyi eğitim" görmüş endüstri tasarımcıları tarafından yönetilmektedir. "Sırrı kim len? Sırrı denen hödüğü oraya çıkarmanın sırrı ne

Zaman içinde aşınıp yıkılan, kadri bilinmeyen, tahrib edilen veya kaybolanları hariç tutsak bile Anadolu'da hâlâ mevcut bulunan kitâbeler büyük bir yekûn teşkil ediyor. Bu zengin kitâbe varlığının bugüne kadar eksiksiz bir katalogu ve mükemmel bir neşri henüz yapılamadıysa da şu anda elimizde, ilerdeki çalışmalar için ışık olabilecek çok

Seyahatname sadece Evliya"nın gezip gördüğü yerleri bir sanat tarihçisi hassasiyeti ile tasvir edip bir tezkireci dikkatiyle kayda geçirmesiyle kalmıyor, XVII. yüzyılın Osmanlı dünyasına dair hemen herşeyi naklederek benzerine çok az rastlanır bir hazine teşkil ediyor. Evliya Çelebi"yi nasıl bilirsiniz? Elcevab; nereden bileceksiniz? Ukâlalık ettiğimi düşünmenizi istemem

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Öğretmenler Günü vesilesiyle bir beyanat vererek başörtüsü ve anayasanın değişmez ilkeleri arasındaki ilişkileri yorumlamaya çalıştı. Gazeteler ve kamuoyu bu beyanın siyasi niteliği üzerinde durdular. Ben ise bu konuşmadaki bazı ibarelerin "ilmi" ve edebî açıdan nasıl bir kıymet taşıdığı üzerinde durmak istiyorum. "...Anayasa Mahkemesinin

Bana göre klasiklerle aramızdaki yegâne ama en büyük engel "temas"tan ibarettir; klasiklerimize dokunamıyoruz, onlar cam mahfaza içinde saklanan birer müze olbjesidir sanki. Tek parti rejiminin son yıllarında Maarif Vekaleti'nin başlattığı "klasikler" dizisi, sonu getirilememiş ama esasen doğru nitelikler taşıyan bir kültür hareketiydi. Bu

Ben, futbol fanatizmi gibi her nevi fanatizmin ve her abartılmış oyun gösterisinin dini duygusu zayıf insanlar tarafından sürüklendiğini ve keza bu gibi insanlar tarafından abartıldığını düşünüyorum. Bir Galatasaraylı için bundan daha büyük kâbus düşünülemez; Fenerbahçe'nin 6—0'lık galibiyetiyle biten maç, ezelî rekabet tarihine silinmeyen harflerle yazıldı

MHP ve BBP, gerekli dinamizmi gösteremez ise -üzülerek belirtmeliyim ki- konjonktür gerektirmediği takdirde -yani, hafazanallah iç ve dış harp tehlikesi yaşamadığımız sürece- birer nostalji unsuru olarak kalmaya mahkum görünüyorlar. Pazar gecesi sandıktan tek parti iktidarının çıktığı haberi kadar güzel bir başka haber daha vardı; MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, saat