Abdullah Öcalan'ın yakalanmasından sonra Türk toplumunun yaşadığı sevinç, bence iki hakikatin altını çiziyor; ilki, Türk devletinin onbeş seneden beri bir türlü ele geçiremediği bir başbelâsını başarılı bir operasyonla yakalayarak topluma "güven" vermesidir. Böyle bir başarı gösterisine sadece devletin değil, toplumun da ihtiyacı vardı; özellikle operasyondan iki

İnsan tabiatını ıskalayan ucuz toptancılıkları daima şüpheyle karşılamak gerekir: 12 Eylül 1980 tarihinin Türkiye'de insanları birdenbire köşedönücülüğe, vurgunculuğa, hırsızlığa, hatta ahlâksızlığa sevkeden bir dönemin başlangıcını teşkil ettiği yolundaki çokbilmiş izahlar bana hep aceleci ve sıradan göründü. Bu cinsten tahlillerin "12 Eylül yârânı"nı tersinden de olsa

Kendi hüsnüne hayran olmakla mâruf Narkissos'un hikâyesini herkes bilir ama bütün Narkissos efsâneleri, kahramanının ölümüyle biter; Oscar Wilde'inki hariç: "Narkissos(*) öldüğünde kırçiçekleri çok üzülmüşler, onun ardından ağlayabilmek için nehirden su damlaları istemişler. 'Ah' demiş nehir, 'her damlam gözyaşı olsa, Narkissos'un

Nerede okuduğumu hatırlayamadığım için müteessirim; galiba Birinci Dünya Harbi esnasında Ruslara esir düşen bir zâbitimizin hâtıratında zikrolunan bir nükteydi: Her türlü haberleşmenin imkânsız olduğu bir vasatta "üserâ" zâbitan ve nefer arasında fala bakmak ve rüyâ tâbir ettirmenin yaygınlaştığından bahsolunuyordu; çünkü onlar için memleketten ve sevdiklerinden haber alabilmenin tek

Küçümsememeli, yadırgamamalıydım; Ramazan'ın ilk iftarına birkaç saat kala "memleketimden alış—veriş manzaraları" derlemek çarşıya çıkıp oruçlu yüzlerdeki çocuksu neş'eyi izleyerek kendi kendime "şunların haline bak, o kadarını yiyemeyeceklerini bile bile nasıl da her gördüklerinden satın almak için didiniyorlar" dememeliydim; "Ayıplama, gelir

Modernizme karşı tepkimizi hiç bir zaman teknolojiyi reddetmek suretiyle ifade etmeyi düşünmedik; hattâ Çanakkale'de "garbın cebîn—i zâlimi" ile dişdişe geldiğimiz o kanlı boğazlaşmada bile çelik kalelerini deryâda yüzdürerek siperlerimize ölüm yağdıran "tek dişi kalmış canavar"a karşı Krupp çeliğinden dökülmüş cehennem toplarıyla karşılık

Son günlerde Mimar Sinan hakkında iki önemli yazıyı birkaç gün aralıkla okuma fırsatı buldum. Önce aziz dostum Mustafa Armağan'ın "Sinan'ın Kafatası"nın nerede olduğunu gündeme getiren iki makalesinin ardından mütefekkir mimarımız Turgut Cansever Bey'in Sinan'ın mimarlığını konu edinen hayli hacimli

Apo'nun miadı galiba, o meşhur video görüntüleri TRT'de ilk defa yayınlandığında dolmuştu. Görüntüler "iflâh etmez" cinsindendi, hatırlayacaksınız: Muhtemelen sarhoş veya herhangi bir keyif verici maddenin verdiği esriklik halinde Apo, oturduğu yerde, ayakta "hazırol"da duran dişi militanlarına "aşk" hakkında ahkâm

Aklın, çok dikkate değer bir mâhiyeti var çünkü yokluğu veya zaafiyeti farkedilmiyor; dünyanın en değerli ve en değersiz nesnesi: herkeste kâfi miktarda, hattâ gereğinden fazla bulunduğu için râyici yok; herkes onun başkalarında kıt olduğunu zannettiği için kıymetli. Bu kadar âdil bölüşüldüğü halde, herkes o mevhîbeden yeterince hissedâr olduğu kanaatini taşıdığı

Tarih hakkında düşünmek iki safhadan müteşekkil bir hüner gerektiriyor; tarih, geçmiş zaman içine gömülmüş bir disiplindir; evvelâ geçmiş zamana ait bilgilerin toplanması, muayyen bir sıraya göre tertib edilmesi ve bu bilgi yığınının "seçilmesi" gerekir. Tarihçi, bir vesile ile izlerini günümüze kadar ulaştırabilmiş olgularını seçmek zorundadır. Seçmek veya bile

Bizim memleketin "yayla"sı yoktur çünkü bizim buraların her tarafı bizâtihi yayladır zaten; dolayısı ile biz yayla çocuğu olduğumuzu bilmeden yaşarız; yazımız serin, kışımız daha "serin"dir ve bu yüzden olsa gerek biz "ortayaylalı"lar iklimi şerbet gibi tatlı ve latif tâtil beldelerinden, deniz

"Nağmelerin efendisi Cinuçen Tanrıkorur beyefendiye şifâ ve hayır dualarıyla" Bir şey, bir yerde bulunsa veya bir yerden geçse belli bir zaman için; bir an, bir dakika, bir saat orada "iz"i kalır; veya haberdir, hâtıradır, selâmdır, sözdür, bir yere ulaşmışsa iz bırakır oralarda; kalmamış olmaz. Parmağın

"Uzunhacıoğlu Mescidi"ni bilmezsiniz; bilmeniz de gerekmez; esasen Sivas'ta doğup büyüyenlerden çoğu bile Uzunhacıoğlu Mescidi'ni bilmez; Örtülüpınar mahallesinde, şimdi üstü kapatılmış olan Pünzürük dere yatağının hemen kenarında şirin, ufacık bir mescid. Eski hâli gözümün önünde hâlâ; yayvan taş minâreli, oluklu kiremit çatılı, dışı tatlı

Ömrün öyle bir devri var ki, o esnada bir fikre kendini adamak, fikir sancısı çekmek, bir fikrin mücadelesini vermek sıradışı bir meziyet olarak göze ve kulağa çok hoş görünüyor; bu gençlik zamanıdır. Basit heyecanların, sıradan zevklerin, büyüklüğü her zaman su götürür menfaatlerin ve âlelâde kurnazlıkların yerine bir gencin, dünyayı fikir

Musiki ilminde de şüphesiz mazbut bir târif vardır ama benim neslim için marş, müştereken var olmayı hissettiren, aidiyet ve "biz" duygusunu pekiştiren, tutunduğumuz dünya görüşünü ana hatlarıyla da olsa tahkim eden bir parola yerine geçiyordu. Şimdiki gençlik kuşağının bir araya geldiklerinde, "marş"larla hemhâl olmak yerine

Karadeniz sahil yolunu takiben Trabzon'u geçtikten sonra Rize istikametine devam edip de Of girişindeki benzinlikten sağa, dağlara doğru döndüğümüzde, çatısında tâ Soğanlı dağlarının kurumla yerleştiği uzun bir dere yatağına girmiş olursunuz; dere yatağı dedimse bozkırın şurasında burasında yatağını doldurmaya üşenen bir su akıntısı gelmemeli akla. Solaklı deresi, birbirinin

Tırnak içinde "Cumhuriyet" tâbiri, devletimizin 75 senelik serencâmını temsil ediyor. Bu tâbirde hepimize ait olan, olması gereken şeyler var: Cumhuriyet, üç çeyrek asırdan beri, mânidar bir topluluk, bir "millet" olarak kurabildiğimiz en büyük organizasyonun "tarz"ı. Devletin şeklini târif eden anayasanın ilk maddesi öyle

Beşir Ayvazoğlu ile çok müştereğimiz var; hemşehriyiz, aynı kuşaktanız, dünya görüşlerimiz beraber, eşyâya bakışımız benzer, hemen hemen aynı yıl içinde evlendik, çocuklarımız bile aynı yaşta, aynı meslekle iştigal ediyoruz, annelerimiz "ihvan bacısı", beslendiğimiz kültür kaynakları ortak, eşlerimiz öğretmen ve hepsinden önemlisi yıllardan beri dost ve arkadaşız; öyle ki

Jöntürklerimiz Avrupa'yla ilk defa temasa geçtiklerinde, şehirlerin düzenine, kamu işlerinin âdeta görünmeyen bir el tarafından yürütülmesine ve özellikle kaldırımların intizam ve temizliğine hayran kalmışlardı; işin açıkçası Avrupa'yı ilk defa gören biri sıfatıyla Jöntürk dedelerimizin ufak ayrıntılar karşısında nasıl dağılıverdiklerini anlamak ihtiyacının telkin ettiği peşin fikir ve

Karikatürist Semih Balcıoğlu'nun nefis bir kompozisyonunu hatırlıyorum; resimde küçücük bir mescid vardır; ufacık minaresi, mütevazı kiremit çatısı, avlusunda ürkek bir hâletle ayakta durmaya çalışan iki kavak gölgesi ile tipik bir kenar mahalle veya kasaba mescidi. Ne var ki bu mescidin "büyük hayalleri" vardır; karikatür tekniğinde kullanılan

Biz, "Yurttan Sesler" kuşağıyız bir bakıma; rahmetli Muzaffer Sarısözen'in kendi sesiyle takdim ettiği bu program, "Türkiye'de Türkü'nün Tarihi"nde en önemli dönüm noktalarından birini temsil ediyor. Muzaffer Sarısözen, "türkü" üzerine eğilmiş ilk ilmî dikkatin ismidir. Ankara Radyosu'

Lausanne'dan sonra coğrafya ufkumuz Anadolu yarımadasının dört ucuna çivileniberi bize dair herşeyi "Anadolu" has ismiyle remzetmek âdet oldu. Tabii anakarayı ucundan ikiye bölen Marmara sularının öte yakasındaki Trakya, bu çerçevenin dışında değildir; Rumeli yadigârıdır. Bundan bir asır öncesine kadar Rumeli'nin Osmanlı coğrafyası için Anadolu&

Bir daire çemberinin çapından yaklaşık üç kere (3,14) uzun olduğunu farkeden ilk insan çok şaşırmış olmalıydı. Ne kadar büyük veya ne kadar küçük bir çember olursa olsun çemberin çapa göre nisbeti hiç değişmiyordu. Bu bilgiye erişebilmenin, o meçhul geometri bilginini nasıl heyecanlandırdığını anlayabiliriz çünkü gündelik ve sıradan şeylerin görünmeyen

Lâdinîlik cereyanı ile birlikte, dinî" olanın sadece mâbede veya şahsî mahremiyet alanlarına doğru sürülmesi ve geriletilmesi, özellikle sekülerizm veya laiklik dâvâsına samimiyetle inanmış kişiler açısından kazanılmış bir merhale olarak değerlendirildi. Bu bakış açısı —belki tuhaf bir ifâde gibi görünecek ama— dini, "din" ile sınırlandırdığı, bütün dinî hadiseleri

Tarih, 1919 yılının Ekim günleri olmalı. Sivas Kongresi'nden sonra Anadolu'da bir hükümet gibi varlığını ve meşruiyetini kabul ettiren Heyet—i Temsiliye'nin kararları, özellikle işgale uğramamış mıntıkalarda etkisini göstermeye başlamış. Yer, Ankara; hâdiseyi nakleden rahmetli Mâhir İz, Ankara Sultânî'sinin genç muallimlerinden biridir. Ankara,