O fotoğraf çekileli yaklaşık 6 sene olmuş. Hatırlayacaksınız: Yer, Ankara’nın Tandoğan Meydanı. “Cumhuriyet’e saygı” mitingine katılan ve çoğu özel otobüslerle taşra üniversitelerinden getirilen öğretim görevlisi topluluğu arasından o kırmızı pankartlar yükseliyor: “Ordu Göreve!” Hayır, “birkaç kendini bilmez”in kıyıda köşede iki metre bez, yarım kilo kırmızı plastik boya

İsrail’in bir devlet olarak II. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkmasında, bilimkurgu romanlarını veya çok eski zamanlardan kalma efsâneleri hatırlatan bir taraf var. İsrail bir fantezinin ürünü; üstelik olmayacak bir fantezi, aklı yokuşa vuran, mantığa takla attıran bir fantezi; bir hayal mâmulâtı. XX. yüzyılın en fantastik hadisesi, belki de Filistin’

Samimiyetle ifade etmeliyim ki Sivasspor’un başarısı neyse ama, başarıda istikrar göstermesini ne bekliyor, ne de tahmin ediyordum. Başarıya ulaşmak pek çok taşra takımı için çok zor görünebilirse de imkânsız değil; başarıda istikrar sağlamak ise Türkiye’de birkaç defa lig şampiyonu olmaktan daha değerli. Tekil başarılar bir yerlerde kahramanların işe

Yirmi seneyi aşkın zamandan beri, önceleri dernek statüsünde iken sonradan vakfa dönüştürdüğümüz mahalli bir hayır kuruluşunda aktif görev üstlenmiş biri olarak, başkalarının hayır maksadıyla bağışladığı bir parayı tam da yerine sarf etmenin pratikte ne gibi problemler doğurduğunu tecrübe etmiş biriyim. Yine de son on senede ortaya çıkan ve sayıca artan

O talihsiz ve kötü şöhretli mekânın bir müze hâline getirilmesine asla taraftar değilim; ama o yerin lokanta veya kebapçı dükkânı olarak çalıştırılmasını da müdafaa etmiyorum. Müze, akla gelebilecek en kötü çözüm. Niçin diyeceksiniz? Aleviler’in bir kısmı, şikâyetlerini sıralarken Madımak Oteli’nin müze yapılması konusunu ısrarla vurgulamadan geçmiyorlar. “Aleviler’in

Kuzey Irak’a yaptığımız dört günlük gezinin ardından kaleme aldığım intibalara üç aşağı-beş yukarı tahmin ettiğim istikamette tepkiler geldi. Bunlardan biri, “Tırnak içinde Kürdistan” yazısındaki çerçevelenmiş hâliyle “Kürdistan” kelimesini kullanmış olmamla ilgiliydi ve beni (ve tabii bu yolda yayın yapmakla itham ettiği Zaman gazetesini, hatta “el birliği yaptığım” iktidar partisini)

Bundan otuz-kırk sene önce Kerkük ismi, milliyetçi çevrelerde Turan ülküsünün ete-kemiğe büründüğü en yakın ve en uzak sembol isimlerinden biriydi. Yakındı çünkü Kerkük, harita üzerinde Urfa'ya, Gaziantep'e, Diyarbakır'a çok yakın görünüyordu; en azından Buhara'ya, Semerkand'a, Kırım'a göre daha

Bundan yıllarca önce, yaşadığım şehrin nüfus müdürlüğüne tanıdık biri tayin edilmişti. Ziyaretine gittiğimde müdürlüğün eski yazılı kütük defterlerinden bahis açılınca merak ettim; merkez mahalleler nüfusunun kaydedildiği ağır ve kalın ciltlerden birini getirtti, hemen merakla baba mahallemin bulunduğu sayfaları açtım, dedemi, dedemin babasını ve onun babasının babasını buldum, itina ile bir

Bir arkadaşla çocukluk günlerimiz hakkında sohbet ediyorduk. "Benim yaşadığım şehirde" dedi, "Beton Mustafa diye bir semt vardı, çevremdeki herkes aynı şeyi tekrarlayınca çocuk kafamla böyle bir mahalle olduğuna hüküm getirmiş olacağım ki, ben de yeri geldikçe bu ismi kullanmaya başladım. Sonradan bunun resmî isim olmadığını, uydurulmuş bir

Vaktiyle, "yumurtayı dayanak olmaksızın kim dik durdurabilir" diye bir sual atılmış ortaya. Kim denediyse başaramamış. Kristof Kolomb'un, "ben yaparım" dediği rivayet olunur. Kolomb, yumurtanın dibini zemine hızla vurarak dik durdurmuş ve gururla "işte oldu" demiş. "Olmadı ki, yumurtayı kırdın" diye

Önümüzdeki yılın mart ayında mahalli seçimler yapılacak ve siyasi partiler daha şimdiden bu seçimin hazırlıklarına giriştiler. Özellikle büyük şehirlerde gösterilecek adayların ismi üzerinde erken tartışmalar yaşanıyor. Üzülerek de olsa kabul etmeliyiz ki çoğumuz, mahallî seçimlerle ilgileniyor gibi görünürken meseleye "büyük siyaset"in penceresinden bakıyoruz. Meselâ hükûmetin bir bakanı,

Her yıl, ekim ayının ilk yarısında Camiler ve Din Görevlileri Haftası ilan ediliyor. Önceki yıllarda bu hafta, halk nazarında daha ziyade camileri kıyı-bucak temizleme ve onarımdan geçirme vesilesi gibi değerlendirilirdi. Bu yıl, her sene tekrarlanan kuru duyurulardan başka dikkat çekici bir faaliyet yapıldığını duymadım. İstanbul camilerini galiba ayrı bir fasılda

1983 yılında dünyanın en itibarlı mimarlık ödüllerinden biri olan Ağa Han Ödülü'nü kazanan Nail Çakırhan, geçen hafta vefat etti. Nail Çakırhan çok boyutlu ve renkli bir isim: Ağa Han Mimarlık ödülünü almasına rağmen şeklî ve resmî çerçevede bir mimar sayılmıyor. Çakırhan eğer vaktiyle Türk sivil

Türkiye'de sağ-muhafazakâr geleneğin kültür köklerinde orduya ve askere muhalefet yoktur. Bu hissî yaklaşımın uzak izleri zannımca Osmanlı siyaset kültürünün temelini teşkil eden "daire-i adalet" kavramında bulunabilir. Bu teorinin başlıca esaslarını şöyle sıralayabiliriz: - Bir devlet ki, asker olmadan ayakta durmaz. - Sadece para ile asker toplamak

Yeni zenginlere veya daha küçümseyici bir ifade ile "sonradan görmeler"e her toplulukta rastlanabilir. Bizdeki yeni zengin türünün farklı bir özelliği var; yeni zenginlik bizde henüz hareket hâlinde olan, neredeyse bir sosyal sınıf denilebilecek ölçüde yaygın bir zümre. Niçin öyle olduğunu ana hatlarıyla biliyoruz: TİCARET, TOPLUMU NASIL DEĞ

Türkiye'de lise seviyesinde eğitim görmüş insanların fizik bilimi hakkındaki tasavvuru, müfredat yenilemelerine rağmen hâlâ XIX. yüzyıl sonlarındaki fizik paradigmalarının seviyesinde duruyor; bunun başlıca sebebi, bilimle dini karşı karşıya getiren ve birbirinin zıddı gibi takdim eden çağdışı Pozitivist bilim anlayışıdır. Okur-yazarlarımızın kahir ekseriyeti August Comte'un üç basamaklı

Okuyucular içinde 35-40 yaşlarından daha küçük olanlar, tahta kaşıkla yemek yenilen bir sofraya oturmamışlardır; tahta kaşık, artık tamamen bir folklorik nesne hâline geldi. Aynı okuyucular "yer sofrası"nı, "sini"yi, sofra altlığını, sofra örtüsünü de hatırlamayabilirler. Herkesin aynı kaptan yemek yediği bir sofra düzeni, bugünün gençlerini

Her yılın belirli günlerinde yüksek rütbeli askerlerin rutin bahanelerle bazı konuşmalar yapması ve bu konuşmaların bazı basın organlarında, "ordudan ikaz", "filan paşa uyarıyor", "asker sert çıktı" gibi başlıklarla duyurulması, bu gibi olayların üstüne günlerce konuşulması, alışıldık işler hâline geldi. Öyle alışıldık ki bu gibi

Geçen haftanın ilk günü iki kere güzeldi; "minimini birler", yani bu sene okula başlayan çocuklar, okullarıyla tanıştılar ve o pazartesi günü ramazanın biriydi; yani meseleye güzel bakmak isteyenler için yeterince vesile mevcuttu. "Ramazanın biri" denince herkesin aynı şeyi anlaması, benzer tedaileri hatırlaması, aynı ruh hâletine bürünmesi

İktisada başlangıç derslerinde şöyle tarif ederler: Paranın (menkul değerler) getirisine (nema) faiz, emeğin bedeline ücret, gayrımenkulün kazancına ise rant denir. Siyaset lugatine eski bir parti liderinin soktuğu "rantiye" kavramı ise menkul değer geliriyle hayatını sürdüren kimsedir. Son elli sene içinde Türkiye'de şehirleşme cereyanı büyük bir hız

Müzik sosyolojisi nedir? Müzik sosyolojisi, kısaca müzikle toplum arasındaki ilişkileri anlama gayreti ve bu gayretin ilmî disiplin altına alınmış şeklidir. İlmî disiplinler mesele çözmezler; meseleyi görünür kılmaya, anlamaya ve boyutlarını kavramamıza yardım ederler. Bulanık görüntüyü mümkün olduğunca berraklaştırırlar. Müzik sosyolojisi disiplini, genel hatları itibariyle bizde hâlâ resmî ideolojinin ağır gölgesi

Geçtiğimiz Pazar günü Hürriyet gazetesi mensubu Ezgi Başaran, sadece ‘sadelik’ konusunu vurgulayan güzel bir haber yaparak, ABD’de kurulan ‘Sadelik Forumu’ üyelerinden Duane Elgin’i tanıttı ve ‘sade hayat’ denilince ne anlaşılması gerektiğine dair örnekler verdi. ‘Hayatınızı ne hantallaştırıyorsa atın hemen sırtınızdan’ başlıklı bu haber, elbette bizden ziyade modern hayatın

Bundan çeyrek asır evvel (çok değil 1984 yılında) şimdi yapmakta olduğum işin çok uzaklarında, bambaşka bir mesleğin alt basamaklarında evime ekmek götürmek için çalışıyordum; bu meslek muhasebecilikti ve muhasebecilik tabiatıma aykırı bir meslek gibi görünüyordu bana. O günlerde, "Ya Rabbi bana ta’bıma münasip bir iş nasib eyle"

Milliyetçiliğin, bir kişiyle ülkesi arasındaki hissî bağları tarif etmesi bakımından lüzumsuz ve çağ dışı bir eğilim teşkil ettiğini ileri sürenlerle beraber olmadım; bilakis milliyetçilik kavramının tam da bu noktada evrensel geçerliğe sahip, gerekli ve doğru bir algılama biçimi olduğuna inanıyorum. Milliyetçilik, iki noktada berrak ve sâlim bir düşünce geliştirmemizi öğütler;

Bütün siyasi sistemlerin ortak yanı azlığın çokluğu yönetmesidir; sistemleri birbirinden farklı kılan unsurlar birden fazla da olsa içlerinde en manidarı, yönetenlerin hangi usulle görev değiştirdikleri olsa gerektir: Çağdaş demokrasilerde siyasi sorumluluk taşıyan yöneticiler, önceden belirlenmiş bir usule göre görevlerinden ayrılırlar ve bu usul genel seçimlerdir. Mesela mutlak monarşilerde yöneticinin