Ümraniye Belediyesi’nin düzenlediği, “İslam Sanatında Geometrik Desenler Çalıştayı”na katılan bazı ilim adamları, gazeteci milletinin ve özellikle bu gibi haberlerden hoşlanan muhafazakâr dindar kesimin hoşlanacağı bazı tesbitlerde bulunmuşlar. Sanat tarihi hakkında amatör seviyede kalan birikimimi harekete geçirerek bu tesbitleri değerlendirmek istiyorum. Önce, haberi yazan muhabir (veya editör) arkadaşımızın bir

Bir lâfın entel nitelik kazanması, ilk birkaç okumada zihinde bir mânâdan daha çok saygı uyandırmasına bağlıdır. Anlamadığımız şeylere daima bir ihtiyat eseri olarak saygı duyarız. Bu paragraf da en azından insanı, “Yakam kaymış mı, kravatın düğümü tam oturmuş mu, ceketimin düğmeleri ilikli mi” tarzında bir saygı telâşesine davet ediyor; o

İşin teorisini çoğumuz gibi ben de biliyordum elbette; gözümüze rengini veren iris tabakasının hemen ardında ince kenarlı bir merceği andıran organik bir mercek vardı. Bu mercek, gözümüze muhtelif uzaklıklarda bulunan nesneleri bütün netliği ile görebilmemiz için şişip daralabilen, esnek bir yapıya sahipti. Yaş ilerledikçe mercek esnekliğini kaybedip sertleşmeye başlayınca artık

"Anadolu’nun ve muhtemelen insanlık tarihinin ilk testeresi nerede ve kaç yaşında?” sorusunun cevabını biliyorum: Çorum Müzesi’nde! Asıl mevzu o değil fakat denk gelmişken haberdar edeyim; Çorum’da fevkalade güzel ve zengin bir müze var; müzede ağırlıkla Hitit dönemi eserleri sergileniyor. “Dünya çapında bir şey olmazsa ben ilgilenmem

Bu ayın ilk günlerinde refikimiz Bugün gazetesinde sanat tarihiyle ilgili bir haber yayımlandı. Haber, konuya hakimiyetini yakından bildiğim ve tanıdığım gazeteci dostum Tuncay Opçin’in imzasını taşıyordu ve yakınlarda esaslı bir restorasyon geçiren Fatih Camii’nde bir kitâbenin yeniden yazılıp yerine konulması hakkındaydı. “Fatih Camii’ne kaçak kitâbe” başlığını taşıyan

Hayao Miyazaki, Venedik Film Festivali'nde artık jübilesini yaptığını ve sinemayı bıraktığını açıkladı. Bu haberin sinema sevenler için ne mânâya geldiğini nasıl anlatabiliriz? Belki şöyle: Yıllardan beri size çok iyi, unutulmaz lezzette ekmekler pişiren bir fırının artık kapandığını öğrenmek gibi bir şey... Peki, adını hiç duymayan, kim olduğunu bilmeyen,

"İlk kütüphanem bir kuru üzüm sandığıydı” cümlesini yıllarca tekrarlayıp durmaktan zevk duydum; sonraki zaman içinde o kuru üzüm sandığı, şekil ve muhteva olarak değişti, büyüdü. Zaman zaman tasfiye etmek ihtiyacı hâsıl oldu. Her taşınmada, “Bunu niçin yıllarca saklayıp durmuşum” diye hayret ettiğim kitap, dergi vesaire türünden yayını elden çıkardım,

Dedelerimizin, “Mevtâmızın cenaze namazını kıldıracak imam, naaşını kefenleyecek kefen bulamıyorduk” diye bahsettikleri demler, Tek Parti yıllarıydı. II. Dünya Savaşı'nda Türkiye'nin Batılı demokrasi eksenine girmesinden sonra CHP, din konusundaki tutumunu mecburen yumuşattı. Bu çerçevede 1949 yılında Diyanet bünyesinde “imam-hatip kursları” açıldı. Ortaokul mezunu ve askerliğini yapmış erkeklerin

Zaytung adını daha önce duymamış olamazsınız. Almanca “Zeitung”, yani gazete kelimesinin Türkçe telâffuzu. Bizde genellikle gazete adının hemen altında yayının temel prensiplerini açıklayan birkaç kelime bulunur, Zaytung’inki şöyle: “Dürüst, tarafsız, ahlâksız haber” “Niçin ahlâksız kelimesi seçilmiş?” diye sorabilirsiniz; Zaytung’un varlık sebebini bu küçük espriden öğreniyoruz. Zaytung, dürüst, tarafsız

Aşağıda okuyacaklarınız tamamen yaşanmış bir hadisedir. Pekâlâ takdir edebileceğiniz gerekçelerle şahıs ve yer isimlerini değiştirdim. * Bundan on, onbeş sene önce geçiyor hikâyemiz. Kahramanımız bir avukat. İstanbul'da yaşıyor; işleri fena değil; orta yaşlarda, başarılı, yakışıklı biri. Bir bahar sabahı eviyle yazıhanesi arasındaki 20 km'lik çevre yolunda otomobiliyle

Mevzuat değişiyor sayın satıcı; ayrıca insanların beklentileri, hassasiyetleri de değişiyor. Meselâ, bir metre eninde bile olmayan daracık kaldırımları telefon santral kutusu ile kapatmak eskiden normal sayılırdı, şimdi insanları isyan ettiriyor. Eskiden park ve kaldırımlardaki ağaçların etrafına sanki yağmur suyu işlemesin diye taşlar dizilir etrafı çevrilirdi; şimdi aynı hizada olması gerektiği

Yıl 1990, yer E. şehri; benim demir doğrama-kaynak işleri yaptığım bir atelyem vardı; ek iş olarak da çekyat ürettiğim için bir kaynakçı ustasına ihtiyacım oldu, ilan verdim ve askerden yeni gelmiş genç bir arkadaşı işe aldım. Bu arkadaş çalışmaya başlayınca onun iki samimi arkadaşı da dükkândan çıkmaz oldular; efendi çocuklar,

Ramazan’da İstanbul’un sûretine bir durgunluk, bir sükûnet, bir temkin hali gelmiş sanki bu sene; ben bunu hemen Ramazan’a bağladım ama okulların tatilde oluşunu, yazlıkçı takımının İstanbul’u kaçar gibi terkedişini de ihmâl etmemek lâzım galiba. Yine de Ramazan’ın daha bir gözle görünür hale geldiğini söyleyebilirim. Çok

Alah’ın birliğine hamd olsun; bu yıl da hayır ve saadetle Ramazan’a eriştik; gerçi, İslâm âleminin hâlini ve dökülen kanı hatırladıkça pek “hayır ve saadet” içinde olduğumuz söylenemez fakat ümid ederiz ki bu güzeller güzeli ayın hürmetine cümleten felâh ve huzur buluruz. Ramazan ne demek? Ramazan demek, sair ödev

Yaz tatillerinde mahalle mescitlerinde Kur'an kursları açılması âdeti, zannederim yakın zamanların geleneğidir. Âşikâr bir şekilde böbürlenerek söyleyebilirim ki ben eski usûlde işleyen bir aile iklîminde büyüdüm ve İslâm kültürü yaşadığım muhitin her noktasında mevcut bulunan çok tabii bir şeydi. Meselâ aklım erdiğinden beri rahmetli annemi hep namaz kılarken

Uykuyla uyanıklık arasında şuur, yokuş aşağı inerken vitesi boşa alınmış otomobil gibi âheste-beste salınırken düşmüş olmalı bu ilham zihnime... Nerden icab etti, nasıl zuhûr etti bilemiyorum, o dalgınlıkla karışık şuur halinde kendimi memleket meselelerine yoğunlaştırmış olsam gerektir ki Türkiye'de şehircilik hareketlerine kesin ve nihai çözüm teşkil edecek bir

Geçen hafta yayımlanan “Taraklı Çelişkisi” başlıklı yazıda bir hüsnüniyet suikastına kurban gittim. Şöyle oldu: Yazıya aynen şöyle başlamıştım: “Nüfusu 3 bin. Etrafını sarmalayan yeşil tepelerin kuytusuna gömülmüş minik bir kasaba. “Kasaba” sözüne alınacaklardır Taraklılılar; düzeltiyorum, ilçe.” Baskıya girmeden önce yazıyı gözden geçirmekle görevli arkadaşım, “ilçe” kelimesinin öyle tek başına, sıfatsız

Nüfusu 3 bin. Etrafını sarmalayan yeşil tepelerin kuytusuna gömülmüş minik bir kasaba. “Kasaba” sözüne alınacaklardır Taraklılılar; düzeltiyorum, Bolu’ya bağlı bir ilçe. Sükûnet ve huzur kelimelerinin ete-kemiğe bürünmüş hâli. Tabiatı mükrim, insanları sâkin ve güleryüzlü, kumaşı asil. “Nerden anladın?” diyeceksiniz; her ilçede bulunması gereken adliye teşkilatının varlık sebebi sorgulanır hale

Hikâye hayli uzun, biraz da karmaşık fakat önemli; içinde ilginç detaylar var. Sabrınızı zorlamak pahasına, esasen basında daha önce yer almasına rağmen layıkınca bilinemeyen bu hikâyenin satırbaşlarını yeniden okumaya davet edeceğim. Yıl 1915. Savaş yılları. Olaylar silsilesi 1915’te bir Osmanlı vatandaşının ölümüyle başlıyor. Bulgar Ortodoks Cemaati Ekzarhı Jozef dünya

"Dejavu” kelimesini daha önce duymuş olabilirsiniz ama yine de açıklamakta fayda var; daha önce başınıza geldiğini, yaşadığınızı düşündüğünüz bir hadiseyle yeniden karşılaşınca kapıldığınız duygu anlamına geliyor. İşte o büyük kanatlı kapıdan içeri adım atınca o hisse kapıldım. İlki, bundan yaklaşık otuz sene kadar önceydi. Şehrin kenarındaki mahallelerden birinde, eski

Tahtakale’de eski tarz duvar saatleri satan bir dükkânda birbirinden câzip guguklu saatleri seyrederken işyerinin sahibi ile sohbete koyulduk. Saatleri sevdiğimi, hattâ banyoda bile illâ bir saat bulundurduğumu söyleyince delikanlı gülümsedi, “Sizden daha meraklısı var.” dedi. Sağlık müdürü bir tabibimizin evindeki bir odada 90 küsur saat varmış. Odayı dolduran onlarca

Eski olimpiyat ruhunun yerinde yeller esiyor olmalı ki, son zamanlarda olimpiyat düzenleyen ülkeler ardı ardına zarar bilânçosu açıklıyorlar. “Efendim bu bir prestij meselesidir, her şeyde kâr-zarar hesabı yapılmaz; bazı hâdiseler vardır ki bile bile zarara girer fakat neticede kârlı çıkarsınız” yollu izahları bilmiyor değilim; kısmen hak vermem de mümkündür ama

Artık tembellik mi dersiniz, ihmâl mi; takdir sizin! Mesele şu, bu yazıyı yazmaya bundan tam 3,5 sene önce niyet etmişim, biraz bilgi toplamış, kupür saklamışım ve hatta yazının şöyle böyle üçte birini de yazmışım; o esnada araya hangi konunun girdiğini ve yazıyı nasıl yüzüstü bıraktığımı hatırlamıyorum. Geçenlerde arşivi karıştırırken

Harem’deki otobüs garajı biz taşralıların zihninde kolay silinmeyecek bir iz bırakmıştır zira filmlerden, takvim yapraklarından, tablolardan bilinen İstanbul’un ilk mânidar sûreti, evvelâ Harem sahillerinde görünüyor. 1972 yılının Eylül’ü de, hangi gün bilmiyorum. Bütün gece boyunca süren bir otobüs yolculuğundan sonra Selimiye Kışlası hizasından Harem’e doğru inen

Vakt-i zamanında postmodern darbenin akabindeki demlerde lisede okuyordum. 5-10 kadar arkadaşla öğlen ara olunca doooğru camiye gider, öğle namazını eda ettikten sonra bazen pastanede, bazen de çorbacıda karnımızı doyururduk. Lise 3'ün 2. döneminde devamsızlıklar fazlalaşınca, devamsızlıktan kalanlar çoğalmasın diye öğle arasında dışarı çıkışlar yasaklanmıştı da kantincimiz buna çok