Ahmet Turan Alkan (Page 138)

Trajikomik bir boşanma vak'ası

Bugünlerde bazı gazete köşelerinde İslâmcılarla Liberallerin birbirlerini üç talâkla boşadığına dair yorumlar, kahırlar, ilençler yer alıyor. Lugâtsiz bir fikir hayatında okur-yazar takımını niteleyen her etiket aslına sadakatten yoksundur; bunlara, gündelik tercihlere göre değişen geçici eğilimler demek daha doğru. Liberal olduğunu zanneden birisi, kendi Liberalizm anlayışını târif etmek için bir kesekağıdı

Aksiyon Dergisi

Teknolojik ahlâk ve ilmi "praxis"in sonu

Yüksek teknolojiye yön verenler, teknolojinin istenmeyen yan tesirlerini daha yüksek teknoloji üreterek önleyemeyeceklerini farketmelidirler. Esasen uluslararası terörün asla beceremeyeceği ekolojik felaketler daha şimdiden kapılarımızı çalıyor. Bu ahlak problemini biz dünyalılar nasıl çözeceğiz; yüksek teknolojinin sahipleri, bilim ve hayal güçlerini biraz da bu önemli nokta üzerinde yoğunlaştırmak zorundalar Sanayileşmenin eski dünyaya

Zaman

Enstitülü

Köy enstitüsü mezunları, Türk fikir hayatının renksiz, vizyonsuz, düz ama inançlı bir sayfasını teşkil ederler; bir süre öncesine kadar onları genellikle öğretmen olarak işbaşında görürdük, fakat o nesil artık ununu eledi ve eleğini duvara asıp emekli oldu. Yaşayanlarına hayırlı ömürler, göçenlere rahmet. Onlar Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında izine sıkça

Zaman

"Ama"sız cümle kurulacak gün değil bugün

Toplam altı bin kişinin canından olduğu İkiz Kuleler faciasını kınamayı bir nevi turnusol testi haline getirerek, insanları müsbetmenfi tutum takınmaya zorlamak, olsa olsa bize mahsus bir saçmalıktır. İnsanlık onuru taşıyan birinin, bir katliamı kınamak veya desteklemek konusunda illâ ki irade beyanında bulunmaya davet edilmesi, ne kadar hastalıklı ve güvensiz

Zaman

Esas oğlan hep tam vaktinde yetişir

Aşağıda okuyacaklarınız bir uzmanın görüşleri değildir; dış politikanın inceliklerinden ve diplomatik stratejiden anlamam; söyleyeceklerim, sokaktaki adamın zihnini kurcalayan şeyler olarak da anlaşılabilir. Amerika'nın "terörist ülkeler" listesinde niçin hep Müslüman ülkeler var; Afganistan'dan sonraki savaş cephesi muhtemelen (halkının büyük çoğunluğu Müslüman anlamında) yine bir İslam

Zaman

Kuşluk vaktinin dostları, ikindinin teröristleri

Kaos tarifsizliktir. Yaşadığımız savaş süreci de kaostan başka bir şey değil. İnsanlar için cinnet hali ne ise, devletler için savaş da hemen hemen aynı şeyi ifade ediyor. Savaşın hukuku olmaz çünkü savaşın galibi hukuku tayin eder. Galiplerin, önceden tayin edilmiş hukuka itaat etmesi, ancak yüksek ahlaki standartlara sahip olmasıyla mümkün.

Aksiyon Dergisi

Minberler sustuğunda...

Câmilerimizin minberleri boştur; Nice masraf bahasına inşa ettirilen ve klasik devir camilerinde mihrabın sağ tarafında ihtişamla yükselen minberler, bugün câmilerin hayattan yalıtılmışlığını gösteren birer süslü sembolden ibarettir. Bu hüküm cümlesini paylaşmayabilirsiniz; minberler size o pek zarif mimari biçimiyle mescidlerde görevini pekâlâ ifa eden, cumadan cumaya imam efendinin dualar mırıldanarak ağır

Zaman

Mustafa Kutlu yine yaptı yapacağını!

Yazarın okuyucuya kumpas kurması, bilmece sorması veya çengele muamma asmasından hazetmem; halbuki böyle metinlerle didişmekte zihnî bir fetih lezzeti arayan ve bulan okuyucu sayısı az değildir: "Bâtınî" bir çehre verilmiş, semboller ve istiarelerle anlamı labirent haline getirilmiş ve bu yüzden gerçekte ne kasdettiği yazarıyla birlikte toprağa gömülmüş metinlerin

Zaman

Soru: Ne değişti? Cevap: Hiçbir şey!

Anayasa'nın kaç maddesi değişti, değişiklik kesinleşti mi ve hepsinden önemlisi Anayasa'da değişen şey nedir? Ortalama bir gazete okuyucusunun bu sorulara tatminkâr bir cevap bulması imkânsız. Perşembe günü yayınlanan dört gazeteyi sayfa sayfa taradım ve gerçekten merak ettiğim bu sorulara cevap bulamadım. İki gazete, değişen maddeleri özetleyerek

Zaman

Güneş ufuktan şimdi doğar; "let's walk" arkadaşlar

Geçenlerde bir arkadaşın lehine neticelenen bir mahkeme kararı okudum; arkadaş tedirgindi. Ona göre kararın son paragrafı pekâlâ aleyhine de yorumlanabilirdi. Tekrar okudum ve hak verdim. İlk okuyuşta davacının lehine tecelli ettiğini sandığım karar, tam aksi yönde anlaşılabiliyordu. O anda başımdan aşağı bir kazan kaynar su dökülmüş gibi oldu: Hukuk dili,

Zaman

Dil Bayramı, gönül yâresi

Başka ülkeler de Dil Bayramı yaparlar mı bilmem, biz yapıyoruz; bana öyle geliyor ki, neye ihtiyacımız varsa onun bayramını yapıyoruz veya tam tersi; neyin bayramını yapıyorsak vaktiyle canına okumuş oluyoruz; bu yüzden bayramlarımız daha ziyade mâteme benziyor. Tabii kimselerin haberi olmadan geçip gidiverdi koca Dil Bayramı; gazetenin kültür sayfasında ona

Aksiyon Dergisi

Medya maydanozları sendikası başkanıyla sohbet

-Hoşgeldiniz beyefendi; bana röportaj vermeyi kabul ettiğiniz için teşekkür etmek istiyorum; onca iş arasında... -Aman efendim ne demek, görevimiz. Bizler sizler sayesinde varız; teşekküre ne hâcet, işimiz bu!. -Bir sendika kurmak üzere olduğunuzu duyduk; ismini pek şey etmek istemiyorum; tam olarak neydi acaba? -Mahcub olmanıza gerek yok efendim. Duyduklarınız doğrudur.

Zaman

"Mektub"un aslı!

Değerli meslektaşım Sayın Bush, Devletin ve hükümetimizin görüşlerini dile getiren bu mektuba başlamadan önce samimi teessürlerimizi ve başsağlığı dileklerimizi iletmek istiyorum. İnanmalısınız ki bu mektupta Türk halkının duygularını tam anlamıyla yansıtan tek cümle belki de budur. "Gerisi nedir?" diye sual ederseniz ayrıntıları aşağıda sunulmuş bulunmaktadır. Alelacele almış olduğunuz

Zaman

Öngörülmüş bir kaos veya "Büyük şef nerdeyse biz oradayız!"

Hemen herkesin üzerine uyabilecek kadar bol, "yersen yoğurt içersen ayran" bir terörizm ve terörist tarifi. Son derece bulanık ve ucu kapalı bir dış politika anlayışı. Bu haliyle Amerikan hükümeti, kendinden başka bütün milletleri ve hükümetleri yeri geldiğinde düşman ilan edebilecek bir strateji geliştiriyor. Avrupa ise hâlâ uğradığı şoktan

Zaman

Hınç ve linç!

Kovboy filmlerinde çok seyretmişizdir; hapisteki zanlıyı koruyan Sherrif'in "Office"i, ellerinde kazma kürek, tüfek ve ip taşıyan öfkeli bir kalabalık tarafından basılır ve, -Hey Şerif, o pisliği bize ver de icabına bakalım diye homurdanırlar. Eğer kasabanın şerifi "esas oğlan" ise, bu linç talebine şöyle

Zaman

Öldür, öldür!

Hiçbir savaşın makul bir sebebi yok aslında; ama dünya tarihi, haklı savaş gerekçeleriyle dolu. Savaş tamtamları çalınır ve dünyanın en büyük askerî kuvveti yüzüne savaş boyaları sürerken aklı başında sandığımız bütün siyasetçiler, stratejistler, gazeteciler ve ilim adamları birer baykuş gibi köşelerinden başlarını uzatarak var güçleriyle savaş gerekçeleri sıralamakta birbirleriyle yarışıyorlar.

Zaman

İnşa ve moloz

Her yanımız bir şantiye manzarası gösteriyor; şehirlerimiz, komşuluk ilişkileri, şehir mimarisi, altyapısı ve bir arada yaşama edebi noktasında bir inşaat yeridir. Hacı Bayram Veli'nin o meşhur "Nâgehan bir şara vardım / Ol şarı yapılır gördüm / Ben dahi bile yapıldım / Taş ü toprak âresinde" mısralarında tasvir ettiği manzara

Zaman

(Y), (P) ve (S)'nin hikayesi(*)

Bir meslek lisesinin 100 kişilik kontenjanına sadece üç talebe müracaat etmiş; meslek liselerinin rağbeti yok artık. Genel rakamı elbette bu işlerin "bakan"ı bizden iyi bilir. İletişim, sağlık, ticaret, endüstri konusunda ortaöğretim veren liseler canlı cenaze halinde; imam hatip liselerinde hiç değilse bir sınıf doldurabilmek için köylerden öğrenci

Zaman

Ampul

Milli Piyango'nun bir sloganı vardı: "Kazanmayı ümit etmek için önce bir bilet almalısınız." Piyango felsefesine inananlardan değilim ancak piyangoda bile kazanma hayali kurabilmek için bir bilet sahibi olmanın gerekliliği fikrine saygı duyuyorum. Bir bilet sahibi bile olmadan kazanmayı umanlar saygıyı hak etmiyorlar. Kaldı ki piyango, tesadüfi

Aksiyon Dergisi

Bîtaraf olan bertaraf olmaz

İnsana dair ilk teorik bilgiyi tabiat bilgisi dersinde almıştık ve bu sınıflandırma biçimi hâlâ geçerlidir: "İnsan, baş, gövde, kollar ve bacaklar olmak üzere üçe ayrılır." Sonraki yıllar, insanın aslında daha kaç türlü tasnif edilebileceğine dair teorik bilgimizi artırmakla geçti ama gençliğimizin yaz mevsiminde tek klasmanlık bir tarife mıhlanıp

Zaman

Vesikayı tersinden okuyunca!

Zaman'ın manşeti, gerçeği tam on ikiden vurdu: "Suç var suçlu yok." Meğer depremden sonra açılan davalarda hiçbir mühendis, müeahhit ve mahalli idareci hüküm giymemiş. Mizah kaldıracak hâliniz varsa bu cümleyi şöyle tercüme etmek de mümkündür: Türkiye'de depremden sonra binalarda meydana gelen fiziki hasarın sorumlusu

Zaman

Havalar da iyice ısındı (2)

Bir kısım tutucu bilim adamı tarafından gelenek ve paradigma dışı olarak nitelenen olguların küçümsenmesi kadar sinirime dokunan pek az şey vardır; Ufolardan bahsediyorum. Nerede kayda değer bir Ufo vakası görülse daima birileri ortaya atılıp ya meteoroloji balonu olduğunu öne sürer, ya da gözlemci vatandaşın akli melekelerini tartışmaya açar. Halbuki acı

Zaman

Havalar da iyice ısındı (1)

Olacağı buydu tabii; kamu işleri, toplumdan o kadar kopuk, o kadar korunaklı ve o kadar nüfuz edilemez bir tarzda görülüyor ki, neticede taraf olma hassasiyetimizi kaybettik. Açık konuşmak lazımsa, siyaset yapamayan bir hükümetin siyaset yapamayan ortaklarından birisinin parti kongresinde ortaya attığı "milli güvenlik zarfı" benim hiç ilgimi çekmedi.

Zaman

Haşema değil yahu; mayo mayo!

Sona erdiği ilân edilen siyasi İslam, mahiyeti itibariyle bir köylü yorumuydu; "halkın % 99'u Müslüman; Müslümanlar tarafından kurulan ve desteklenen bir parti açık ara ile iktidar olur" gibi basit bir aritmetiğe dayanıyordu. Hesabın yanlışlığı âşikârdı; ama âşikar yanlışların fark edilmesi bile buralarda en azından yarım asırlık zaman

Aksiyon Dergisi

Gündelik hayata çakıyla yeni bir menfez açmak

"Hobby" dememek için kendimi zorluyorum. Lugat, "merak, zevk için yapılan uğraş" karşılığını veriyor. Kavram, bizim için yeni değil; âşinâsıyız. Klasik kültürümüzde, aslında başka bir meslekle uğraştığı halde sırf zevk ve merak için seçtiği bir meşgalede asıl işinden daha muvaffak olmuş pekçok insan tanıyor, biliyoruz. "İptilâ&