Hacı Osman Efendi'nin, bakkaliye ve özellikle bakliyat nevinden kuru gıda sattığı bir dükkânı vardı Maraş Çarşısı'nda. Belki başka dükkânlarda fiyat üzerine pazarlık edilirdi ama Osman Efendi'yle pazarlık edilmeyeceğini müşterileri bilirdi. Fiyat neyse oydu; müşteri, bu fiyatın içine dizginsiz kâr etme arzularının giydirilmemiş olduğunu bilmenin

Lugatlerin kelime hazinesini geliştirmek yanında, dağarcığa katılan kelimenin konuşma ve yazı dilinde tasarrufunu göstermesi en faydalı tarafıdır. Kelimeyi anlamak bir meziyet ama o kelimeyi bir şekilde yeniden kullanabilmek daha değerli bir özelliktir. Günümüzde ne yazık ki ortalama okur-yazar, bilmediği kelimenin lugat karşılığını öğrenmekle yetiniyor; halbuki lisanın zenginliği anlamak kadar tasarruf

Hatırat türü kitaplar için kütüphanemde özel bir dolap ayırdım; önceleri yakın tarihçiliğin vazgeçilmez kaynaklarından biri olmak vasfıyla ilgi duyduğum hâtıratlar, zamanla okumaktan ve gözden geçirmekten özel bir lezzet aldığım kitap cinsi oldu. Son yıllarda yayınlanan hâtırâtlarda beni en çok sevindiren husus esas metne ilâve edilmiş fotoğrafların bolluğu oluyor. Yüz sene

Sinemaya gitmek külfetine pek katlanmadığım için gazetelerin çok bahsettiği filmleri soğutarak seyrediyorum. Haçlı Seferleri esnasında Kudüs'ün Latin egemenliğinde bulunduğu yıllarda geçen Cennetin Krallığı filmini seyretmek, bende o dönem hakkında daha etraflı okumalarda bulunmak ihtiyacını uyandırdı. Sinema filmleri, diğer sanat eserleri gibi tarihi gerçeklere bire bir uymak zorunda değil;

Nihâl Atsız, bizim gençlik kuşağının efsânesiydi. Onun Türkçü geçmişi, bir kahramanlık hikâyesi gibi dilden dile gezerdi. Atsız'ın bir ilim adamı sıfatıyla önemli tarih tetkiklerine imzâ atmış olduğunu ise ölümünden sonra yayınlanan "Atsız Armağanı" isimli eseri incelerken farketmiştim. Nihâl Atsız'ın "Bozkurtların Ölümü" ve

Bir kere İstanbul'un eşsiz silueti ile gökdelen fikrini yanyana koymak abeslerin en büyüğü. Başka hiçbir haklı ve mâkul gibi görünen sebep İstanbul'a yeni gökdelenler dikilmesi ve mevcutlarının varlık sebebini savunmayı mâzur gösteremez. İstanbul Levent'e her biri 300'er metre yüksekliğinde iki dev kule.

Vaktiyle terör örgütü PKK'nın en ünlü elebaşlarından biri olan Şemdin Sakık, "Şemdin Sakık'tan mektuplar" adlı bir kitap yazdı. Fikirlerinde samimi olup olmadığını tespit etmek mevkiinde değiliz, ama Sakık'ın söylediklerinin ilginç olduğuna şüphe yok. On sekiz yıllık dağ serüveninin yorgunluğu, yetmişlik bir ihtiyar

"Güzîde" kelimesi tamamen Sâmiha Ayverdi'yi tarif ediyor. Bugün kültür hayatımızda veya gündelik hayatın içinde farkında olduğumuz veya olmadığımız kaç Ayverdi vardır? Var mıdır? Sâmiha Ayverdi bu mânâda bir güzide idi. Doğumunun 100. Yılı münasebetiyle Kültür Bakanlığı Sâmiha Ayverdi hanımefendi'nin hâtırasına bir kitap yayınladı. Kitabı

Yörük köyü Safranbolu'ya beş-altı kilometre; ama ne köy! Yörük köyünü gezip gördükten sonra anlıyorsunuz ki Safranbolu, görülmesi gereken hakiki güzelliğin alçı mankenlerle süslenmiş vitrini gibidir. Safranbolu mumya ise, Yörük köyü bütün diriliği ile alımlı bir güzel, çünkü yaşıyor. Safranbolu'yu ilk önce gıyabında tanıdım, gıyabında sevdim; sevmemek

Bölünmek ille de, haritada kırmızı çizgilerle gösterilen siyasi hudutların ayırdığı bir tablo değildir; fikren, rûhen de bölünme mümkündür ve Türkiye bugünlerde buna benzer bir fiili durum yaşıyor. İstanbul sokaklarında etrafa molotof kokteyli atarak gösteri yapan PKK yanlısı gruplar bu mânâda istediklerini kısmen de olsa elde ettiler sayılır. Etrafta hadiseyi seyreden

Rastgele kullandığımız sözlerin bile, kültürümüzün derinliklerinde mânâsı var: "Allaha ısmarladık" o cümledendir meselâ, "inşaallah" öyledir, "nasipse" öyledir. "Nasipse görüşürüz" derken sadece ecelimizin ve hayatımızın değil, bizi inşâ eden her şeyin Allah'a bağlı olduğunu ve ancak O'nun irâdesiyle varoluş

Mesleğiniz nedir sorusuna sadece "şairim" diyenleri kasdetmiyorum; "mesleğim filancadır ama aynı zamanda şiirle ciddi surette uğraşırım" diyenleri ele alalım: Kız babası olsanız "evlâdımın bahtını bu adama bağlamalı mıyım" diye düşünür müsünüz? Menfi veya müsbet yönde bir telkinde bulunmadan sorunun cevabı üzerinde kıvrılmamızı gerektiren hayli

Müslümanların modern hayat tezahürlerini bütünüyle benimsemesi ve tasdik etmesi gerekmiyor elbette; itiraz hakkı saklı tutulmalı ama neye ve niçin itiraz edilmesi gerektiği de artık berraklaşmalı. Bir mecliste dinledim; hadise ellili yıllarda geçiyor. Adam toprak kazan bir iş makinesi sahibi imiş; hafriyat yapacağı arsaya geldiğinde arsanın sahibi, adamın başındaki kaskete takılmış,

Dört-beş sene kadar önce nadir İstanbul ziyaretlerimden birinde yolumuz Çamlıca tepesinde İstanbul Belediyesi'nin işlettiği bir lokantaya düştü. Adını hatırlamıyorum. Farklı bir lokantaydı bu. İskemle yerine sedirler, masa yerine sini sofralar konulmuştu ve Osmanlı mutfağının yemekleri veriliyordu. Vakit akşamüstü idi, ortalık karardı, birilerinin lambaları yakmasını beklerken bir garson gelip

Lozan Anlaşması'nın 82. yılı, bu sene, öncekilerden farklı ve abartılı bir heyecana sahne oldu. Geleneğe göre sıradanlaşmış kutlamaları geniş kapsamlı bir faaliyete dönüştürmek için yuvarlak rakamlar tercih edilirdi; 82 yuvarlak bir sayı değil ama kutlamalara sanki 100. yılmış gibi özel bir anlam katıldı ve törenleri önemli göstermek için

Eskilerin "Osmanlı" diye tabir ettikleri bir hanım tipi vardı; çocukluk yaşlarımızda bu Osmanlı hanımlardan bazılarını gördük. Osmanlı lâfı boşuna değil, hükûmet gibi muktedir, devlet gibi gönlü geniş ve diğerkâm hatunlar bunlar. Yoksulu da Osmanlı, varlıklısı da. Osmanlılık onlarda bir hâl olmuş. Bize bir millet olduğumuzu hatırlatacak örneklere her

Bugünlerde muhafazakâr kitle, kendine mahsus kısacık tarih içinde yeni bir döneme giriyor ki bu muhafazakârların servetle imtihanıdır. Muhafazakâr kitle içinde siyasi pratiğin, neredeyse gelenek oluşturacak derecede kuvvetli bir çizgi takib etmesi, yakın zamanlarda bu zümre içinde "devletle iş görerek zenginleşen" bir azınlığın zuhuruna yol açmış görünüyor. İnsanların siyasi

Mezhep ayrımı dünyanın her yerinde problemlidir ve farklı inançlar arasında hoşgörü inşası her yerde uzun gayret ve emek gerektirmiştir. Bu konuda dünyaya örneklik iddiasında bulunan Batı Avrupa'da dinî hoşgörü, uzun çatışma yıllarından sonra mümkün olabildi; zorluk, meselenin tabiatında yatıyor. Başka inançlara saygılı olmak fedakârlıktır ve insanın basit içgüdülerini

Geçmişte olup bitenlerle günümüzdeki şartları daha sağlıklı karşılaştırabilmek maksadıyla son Osmanlı padişahı ile son Cumhurbaşkanı'nın anayasal yetki, görev ve sorumluluklarını mukayese edildiğinde, Cumhurbaşkanı'nın, son padişahtan görev ve yetkiler bakımından daha kapsamlı bir durumda olduğu görülüyor. Cumhurbaşkanları, cumhuriyetin ruhunu ve anlamını tek başına temsil etmezler, o ruhu

Başörtüsü meselesi, Türklerin 20. asırda icad edip başarıyla 21. asra taşıdığı dahice bir icattır, beş kuruş para harcamaksızın kendine bu çapta geniş problem çıkaran bir başka memleket yoktur. Bu, "sanal" bir krizdir, halli de sanal yolla olacaktır ama arada çekilen acılar, harcanan enerjiler, bozulan toplum ahengi zahiri değil

Bir Mac kullanıcısının PC türü bir bilgisayarın düğmesine dokunması bile "Mac'ciler" dünyasında bir tenezzül meselesi sayılıyor. Ama neylersiniz ki günü gününe halledilmesi gereken işlerin peşinden koşabilmek için "ariyeten" de olsa Windows sistemiyle işleyen bir bilgisayarla iyi geçinmek zorundayım; en azından bir süre için. Şimdi,

Yazarlık hayatım bir bakıma Kıbrıs'la başladı; 1974 Harekâtına denk gelen günlerde mahalli gazeteye yazdığım ilk köşe yazısı, o günün mânâ ve ehemmiyetine pek uygun gelen "Hain papaz Makarios, alçak EOKA çetecileri" temalarını işliyordu. Aradan 31 sene geçtikten sonra Kıbrıs'ı ilk defa geçen hafta görebildim

Dil devrimi, Türkçe'nin bağışıklık sistemini alt üst etti; gücünü kırdı, hâfızasını sekteye uğrattı ve kendini sürdürebilme kabiliyetini dumûra uğrattı; o yüzden yakın gelecekte İngilizce'nin Türkçe üzerinde büyük egemenlik tesis etmesi, neredeyse kaçınılmaz gibidir. İnternet haberleşmesinin genişleyerek yoğunlaşması, yeni bir örgütlenme biçimi doğurdu; pek tutulacağını zannetmem fakat

Günümüzde milliyetçilik, millet fikrini takib yerine "medeniyet" fikri üzerinde odaklanmalı. Daha doğrusu "milliyetçilik" yerine çok daha kapsamlı ve birleştirici bir tarif olan "medeniyetçilik" konulmalı. Milliyetçiler, kendi medeniyetlerini yeniden üretmek için çaba göstermeli, zaman zaman küçüklük kompleksinin ârazları gibi görünen milliyetçi tepkileri kolayca dışa vurmak

Kürt meselesi üzerine düşünürken, daha ilk adımda fiili bir vâkıa ile karşılaşıyoruz: Bu meselede kabaca iki taraf şekillenmiştir; ilki devletin ve o istikamette düşünenlerin teşkil ettiği taraftır; ikincisi ise son 20 senede, neredeyse bütün Kürtler adına konuşma ve politika tayin etme üstünlüğünü ele geçirmiş bulunan isyancı güçlerdir, son zamanlarda sıkça