Ülkenin son yarım asrında olup biten herşey, köylülerin şehirlere yürümesinin muazzam tesirinden kurtulabilmiş değildir. Köylülük, şehirlilik halinin zıddı. Sadece şehirde yaşamak şehirlilik anlamına gelmez; şehir insan ilişkilerinin, ekonominin, hukukun, meslek ve uzmanlıkların, zihni hayatın en üst seviyede evrensel meydan okumaya tabi kaldığı ve buna mukabil cevap ürettiği yerdir. Bu yüzden

"Dinde reform" veya "İslâm modernleşmesi" diye telaffuz edilen kavramlar, niyetleri bazen salih olsa bile ancak aklı karışıklara mahsus bir saçmalama biçimidir. İslâm, üzerinde reform yapılacak veya modernleştirme programları uygulanabilecek bir insan tasarımı değildir. İnananlar, onun vahiy eseri olduğunu ve Hak"tan geldiğini kabul ederler. Bu

Eski hayat âhengi, oruç günlerini içtimaileştirerek bir ay boyunca sürüp giden bir şölene çeviriveriyor, orucu elle tutulur, gözle görünür ve her an hissedilir bir dokuya büründürüyordu. Hicrî takvimle yegâne alâkamız, aile büyüklerinin doğum tarihleriyle, başta Ramazan olmak üzere hicri takvime göre işleyen sayılı günlerin hesabından ibaret kaldı; babamın tevellüdü 1335

Yakında küçük esnaf diye bir kategori bile kalmayacak. Ahilik kültürünü ayakta tutmak için her sene merasim tertipleyenlerin bu gibi hayati meselelerle ilgilenmesi daha doğru olur. Yılın bugünlerinde esnaf kuruluşları, "Ahilik kültürü haftası" kutlamayı âdet haline getirdiler. Konferanslar veriliyor, yürüyüşler düzenleniyor, şed ve peştemal kuşanma törenleri, konuşmalar yapılıyor. Maksat,

Bizde de eseri görülen taassup örneklerine rağmen mektupta hikaye edilen vahşet nümunelerine göre çok daha aklı başında, birlikte yaşama edebini asırlarca temrin etmiş bir kültür muhitinin içinde yaşadığımız için kendimizi şanslı saymalı ve nimetimizin kadrini bilmeliyiz. İslâm"ın haberi kaynağında tek ama onun algılanma ve yorumlanış biçimleri niçin farklı?

Eğer Cumhuriyetimizin kurulu-şunda bir "askeri vesayet" vakıası mevcutsa -ki mevcut-, bu fiili gerçeği veri kabul ederek ilişkileri sağlıklı bir diyaloga, muhatabını anlama kararlılığından yola çıkmış bir fikir alışverişi üslubu inşa etmeye ihtiyaç var. Birkaç Afrika, Uzakdoğu ve Güney Amerika ülkesi dışında ordunun siyaset üzerinde ağırlığını hâlâ hissettirdiği ülke

Bu adam, Merter"in pazarından tedarik edilecek haftalık alışveriş listesi yazsa oturur, kemâl-i zevk ve âfiyetle okurum. Gönlünüz ferah olsun; Tufandan Önce bir Mustafa Kutlu klasiği, yani iki saat zarfında zevk u safâ ile kıraat olunup hatim duasına geçilecek cinsten bir kitap. Hikâyeci Mustafa Kutlu ile aramda ruh âşinâlığı

"Biz Türk Sünniler"in diğer Sünniler ile aynı noktada durmadığımızı tüm çıplaklığı ile gördüm. Zaten Yezit"e bile Hazreti Yezit diyen bu yaklaşımın sahibi olsa idik, hangi yüzle Şiilerin ve Alevilerin karşısına çıkıp konuşabilirdik ki?" Daha önce bu sütunlarda yayınlanan "Bir İslam tarihi kritiği veya

Nejat Muallimoğlu ismini ilk defa, tahminen 1974 yılında kısa bir süre yayınlanan Ortadoğu gazetesinin sayfalarından birindeki reklamda gördüğümü hatırlıyorum; hafızam beni yanıltmıyorsa bu gazetede birkaç yazısını okumuş olmam da mümkündür. Reklâm bir kitap hakkındaydı: "Bir Türk Vatana Döndü" Nejat Muallimoğlu ismini ilk defa, tahminen 1974 yılında kısa bir

İki gün kalabildiğim Sinop"u çok sevdim. Sinop"a ve Sinoplulara hiç bir garezim de yoktur, gördüklerimi ve duyduklarımı yazdım. İşte size ibretlik bir hikâye... Aşağıda okuyacağınız hikâyeye inanmakta zorlanırsanız bunu anlayışla karşılarım ancak doğruluğuna kanaat getirmeniz için Sinop"a kadar gitmeniz ve bahsedilen yeri görmeniz gerekiyor;

Müslümanlar, modern zamanlar boyunca "muktedirlerin tevâzusu" bahsinde iyi örnek olamadılar, bir yanda dikta yönetimini, şahsi ve keyfi idareyi, baskı metodlarını benimserken öte taraftan debdebeye, saltanat gösterilerine, alâyişe düşkünlük gösterdiler. Müslümanlar, modern zamanlar boyunca "muktedirlerin tevâzusu" bahsinde iyi örnekolamadılar, bir yanda dikta yönetimini, şahsi ve keyfi idareyi,

Standartları kâğıda yazıp duvara asmak netice doğurmuyor; aslolan bu gibi vasıfları talep eden bir cemiyetin varlığıdır. Modernitenin ve sanayi toplumu olmanın olmazsa olmaz şartlarından biri standart koymaktır. Sanayi mamülü dayanıklı, üstün vasıflı, ucuz ve caziptir ama ondaki asıl tılsım birbirine tıpatıp benzemesi ve herbir mâmülde asgari niteliklerin mevcut bulunmasıdır. Modern

Bizim kadar karpuzla samimiyet kesbetmemiş, onu yaz mevsiminin ayrılmaz bir parçası haline getirmemiş toplulukların neler kaybettiğini düşünerek halimizden hoşnutluk duyabiliriz; karpuz gerçekten bir nimettir; bolluğundan ve ucuzluğundan ötürü farkına varamadığımız bir nimet. Karpuz hiç olmayabilirdi ve biz karpuz diye bir şeyin varlığını hiç bilmeyebilirdik ki o zaman ne bilmediğimizi de

YÖK Kanunu"nun gerçekten ıslaha muhtaç tarafları olabilir ama zaafiyetimiz kanunun yetersizliğinden veya kötülüğünden değil, (akademik) insan malzememizin eksikliğinden kaynaklanıyor. Yüksek Öğretim Kurulu"nu yeniden düzenleyen hükümet tasarısı hakkında bugüne kadar müsbet veya menfi bir görüş bildirmedim ki bu durumu, tasarının lehinde veya aleyhinde olanların esefle karşılayacaklarını sanmıyorum;

Bazen ümitsizliğe kapıldığımda, "ama türküler var" diye düşünüyorum, "bu derece zengin, derin ve geniş bir havzadan beslenen türkülerin topluluğu, sıradan bir topluluğu bile millet haline getirebilir". Vatan dediğimiz büyük coğrafyanın hudutlarını tayin eden nedir? Siyasi hukuka göre yapılmış milletlerarası anlaşmalar, meselenin sadece fiili tarafını gösteriyor ama

İslâm âlemi, 21. yüzyılda bile Hicret"in 25 ve 35. yılları arasında cereyan eden siyasi fetret devrinin kötü izleriyle hâlâ hesaplaşamamış ve onun ağırlığı altında ezilerek ezeli zaafların pençesine düşmüştür. Sebep anlaşıldıkça şaşkınlık azalır" anlamına gelebilecek bir Arap kelâm-ı kibârı var. Bugün içinden çıkılmaz bir muamma, asla bükülmez

Modern zamanlar, dünyevilik-uhrevilik terazisinde insanın görüşünü bulanıklaştıran yeni kurum ve âdetlerle geldi. Merhum Âkif"in tabiriyle "asrın idraki"ni konuşturmak kolay olmuyor. Dört halife devrinin meşhur Şam Valisi ve ilk Emevi hükümdarı Muaviye"nin, siyasi krizlerin ayyuka çıktığı dönemde bir gün şöyle kahırlandığı rivayet edilir: "

Kötü ihtimâller içinde en kuvvetli olanı, sıcak çatışma şartlarına girmeksizin Türkiye"de ABD politikalarının ağırlığını hissettir- mesidir; çatışmadan yenilmek. ABD"nin Irak harekâtı, görünürde Saddam rejiminin çökmesiyle sonuçlanmış gibi görünüyorsa da, bu olaylar esnasında Türk tezlerinin de ağır bir mağlubiyete uğradığını söyleyebiliriz. Güney kara sınırlarımızın yarısında rejim, hükümet

Yarının dünyasını, dünya dengelerini bilemeyiz ama tahmin edebiliriz; kesinlikle bilmemiz gereken şey, yükümüzün, diğerlerine göre iki misli ağır oluşudur. İslâm dünyası! Böyle bir dünya fiilen var mı, yoksa biz, halkının çoğu Müslüman olan ülkeleri yanyana veya alt alta yazarak bir "İslâm dünyası"nın varlığı hakkında vehim mi üretmekteyiz?

Hafızam beni yanıltmıyorsa, eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kıvrıkoğlu, beşbin civarında subayın yüksek lisans ve doktora seviyesinde akademik kariyer yapmakta olduğu yolunda bir açıklamada bulunmuştu. O zaman verilen bilgiyi hayli yadırgadığımı hatırlıyorum. Çaldıran Seferi esnasında Sultan Selim"in, eyer üzengisini tamir eden bir yeniçeri neferini azarladığı, hatta ocaktan ihraç ettirdiği

Okumak istediği halde bir kitaba başlayınca hemen dikkati dağılıp canı sıkılanlara tavsiye edile-bilecek en iyi şey, işe "Hâtırat" türü eserlerle başlamaktır. Hâtıra okurken bir başkasının hayatını kendi gözünden seyreder gibi oluruz ve yazarının ağzından anlatılan hikâyeye kapılıp gittikçe farkına bile varmadan ne çok şey öğrendiğimizi farkederiz. Evet, hâtıra

Milli maçlarda gösterdiğimiz dayanışmayı bir milli bayramda tekrar edemiyorsak, işin tertipleniş safhasında bazı aksaklıkların bulunduğu âşikârdır. Ne yapsak, Bulgaristan"dan yeni "bayram düzenleme uzmanı" mı çağırtsak nedir? Meselenin "Avrupa Birliği"ne giriş için gerekli olan uyum kanunları"yla veya "Cumhuriyet"in temel

Büyük sanatçılar sadece sesi ve sanatıyla değil, şahsiyetiyle de büyük olmayı başarabilmiş insanlardır. Bekir Sıdkı Bey, bizim âlemimizin büyüklerindendi; Allah gani gani rahmet etsin. Hâlâ o zevzeklikte ısrar edenler var mıdır? İhtimâl vardır; vaktiyle sanattan kültürden anladığını ileri süren birisi çıkıp, "bizim klasiklerimiz yoktur" deyivermişti. Fiiliyatta bugün varla

Hükümetin cicim ayları boyunca saygılı, anlayışlı ve konuşulabilir bir muhatap görüntüsü vermeye itina eden CHP, zaman geçtikçe, mesafeli, nazik ve anlayışlı muhalefet anlayışının kendisine zemin kaybettireceği endişesine kapılarak DP"nin ezici meclis çoğunluğu karşısında varoluş endişesine kapılan 50"li yılların CHP"sini andıran hırçın tutumları benimsemeye başladı.

Anayasa"nın ikinci maddesinde devletin temel nitelikleri sayılırken laikliğin yanısıra iki kavrama daha yer veriliyor; "demokratik devlet" ve "sosyal hukuk devleti". Laiklik, devletin demokratik ve hukuk devleti olmak özellikleri içinde gerçek mânâsını ve hayatiyetini bulan bir kavram. 1982 Anayasası"nın 118. maddesiyle düzenlenen Milli