Sürücülerin dikkatine
İşte mevsimin ilk karı düştü, havalar da bayağı sertleşti. Uzun yol şoförleri ve araçlar için zor bir döneme girdik. Vaktinde alınacak basit tedbirler, araçlar ama öncelikle sürücüler için hayati derecede önemli olabilir. Şöyle ki:
Soğuyan iklim motorun verimli çalışmasını zorlaştırır. Kar ve buz, aracın çekişini düşürür, lastikleri sertleştirir ve direksiyon kontrolünü zayıflatır. Genellikle âsude zamanlar için tasarlanmış araçlara itina edilmezse kış aylarında ciddi sıkıntılar çıkar.
Motorun düzenli ve temiz hava alması önemli; hava filtreleri kontrol edilmeli, temiz tutulmalı. Radyatör suyunun donmaması için antifriz kullanılmalı. Cam silecekleri deyip geçmemeli meselâ; uygun görüş için çok önemlidir. Camlardaki bir anlık buğulanma veya buzlanma bütün aracın selâmetini aksatabilir. Silecekler iş görmüyorsa değiştirmeli, cam ve görüş berraklığına dikkat kesilmelidir. Uygun görüş için camların temiz olması bazen yetmeyebilir; uygun aralıklarla doktora gidip, gözlerinize baktırmalı ettirmeli, âsâbınızı ve tehlike algılama tarzınızı sağlıklı olup olmadığını kontrol ettirmelisiniz.
Aracın en önemli aksâmı, sanılanın aksine motor değil lastikler ve fren sistemidir. Eğer zor ve kritik anlarda, karlı, ıslak ve buzlu yollarda kaymak istemiyorsanız mutlaka lastiklerinizi kontrol ettirmeli, gerektiğinde değiştirmelisiniz. Lastik basıncının düşüklüğü kadar yüksekliği de zararlıdır. Lastik basıncını kontrol ederken gaza gelmemek ve mutedil davranmakta yarar vardır.
Kış aylarıyla birlikte araçlarda elektrik sarfiyatı artar. Bu yüzden ilk olarak elektrik marş ve şarj dinamolarının kontrolünü, ikinci olarak da akülerin bakımını mutlaka yaptırınız. “Motor çalışırken zaten aküyü şarj ediyor; bakıma gerek yok” derseniz, bir gün dağ başında ve yoğun trafiğin ortasında kalıverirsiniz sonra. Kışa girmeden önce motor yağının mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Uzun süre kullanılan yağ, koruma özelliğini kaybeder. Yağ ve yağcı seçiminde ne kadar titizlenseniz azdır. Tercih ettiğiniz yağın kaliteli, yağcıların ise özellikle çok matah ve güvenilir insanlar olması çok ama çok önemlidir. Aracınızda zor zamanlar için mutlaka çekme halatı, takoz, zincir ve reflektör bulundurmalısınız; bunlar her zaman lâzım olmaz, lâzım olduğunda ele geçmezse iş işten geçmiş demektir.
Aracınız teknik açıdan kışa hazır diyelim; bitmedi; bütün bu tedbirlere ilaveten sürücünün dikkat ve tecrübesi, bütün teknik altyapıdan daha çok önemlidir. Sürücünün özgüven derecesi daima mâkul bir sınırda bulunmalıdır, zira trafik kazaları bir anlık ihmâlin eseridir. “Biz bu yolları ezberlemişiz aga, biz biliriz, bu yollarda gözüm kapalı bile giderim be” özgüveni, en büyük düşmanınızdır. Kesinlikle belirtilen hızın üstünde sürat yapmamalı, emniyet kemerinizi takmalı, takip mesafelerine riayet etmelisiniz. Trafik kurallarını ciddiye alınız; evrensel kurallardır ve insanlığın ortak acılarıyla biçimlenmişlerdir.
Araç kullanmak şahsiyetin aynasıdır; özel hayatınızda öyle olmasanız bile araç kullanırken kibar ve centilmen olunuz. Çıkacak ihtilaflarda güçlü kalmak için koltuk altındaki levye demiri veya tahta copa güvenmek size yakışmaz. Yollarda başkalarının da seyrüsefer hakkına hoşgörüyle bakmanız gerekir.
Araçtan gelecek seslere iyi kulak vermek ve doğru tercüme etmek çok önemlidir: Vuruntu, sarsıntı, homurtu gibi garip sesler, çıkacak arızalara işaret eder fakat hiç ses gelmemesi, yani mânidar bir sükûnet hiç de sağlık alameti olmayabilir. Sık ve muntazam aralıklarla alt takımların, vites kutusunun ve özellikle rot-balans ayarlarına baktırmalısınız. Bütün sürücülerimize kazasız, belâsız yolculuklar; gözünüz yolda, kulağınız bende olsun canımdan aziz sevgili sürücü arkadaşlarım benim.